Onlangs was ik op uitnodiging van het Colombiaans toeristenbureau in Colombia. Samen met een aantal collega’s vanuit de hele wereld kreeg ik de kans een deel van het land te verkennen. Het werd een mooie en vooral ook verrassende reis door een prachtig land dat alles biedt wat Latijns-Amerika zo boeiend maakt. Zeker ook voor gezinnen. Hier combineer je koloniale dorpjes, hoge bergen, een tropische jungle, stranden, dieren, natuur en muziek moeiteloos met elkaar. Het was een studiereis waarbij ik niet alleen inspiratie heb opgedaan, maar waar ik vooral heel veel interessante mensen heb mogen ontmoeten.
Zo zat ik tijdens een lunch aan tafel bij Juliana. Juliana is een sprankelende, intelligente en creative jonge vrouw uit Cartagena. Ze vertelde ons gepassioneerd over de burgeroorlog in Colombia, die al begon met La Violencia in 1948 en duurde tot de ondertekening van het vredesakkoord in 2016. Iedereen aan tafel hing aan haar lippen. Het was een indrukwekkend verhaal over idealen, de FARC, paramilitairen, guerrilla’s, drugs, Pablo Escobar en de rol van de VS. Een verhaal over een oorlog met 800.000 slachtoffers die grote delen van het land voor een lange periode levensgevaarlijk en ontoegankelijk maakten.
Duurzaam toerisme
Tegelijkertijd is deze oorlog ook een zegen geweest voor natuurbehoud en biedt het kansen voor o.a. de ontwikkeling van duurzaam toerisme. Doordat het platteland en de jungle nog maar zo kort weer toegankelijk zijn, is dit dé kans om het ‘goed’ te doen. Hier kan het toerisme worden ontwikkeld met aandacht voor natuurbehoud en de lokale bevolking. Met regels om overtoerisme te voorkomen en met een duurzame aanpak. Het verkeersbureau speelt hierbij een belangrijke rol. Iedere aanbieder die support wil krijgen bij de promotie van zijn/haar product (bijvoorbeeld door deel te nemen aan de beurs waar ik bij was) moet aan strikte duurzaamheidseisen voldoen.
Ik ben onder de indruk van de passie en bevlogenheid waarmee men zich inzet om natuur en tradities te behouden.
Dat het werkt zag ik tijdens de reis die ik voorafgaand aan de beurs mocht maken. Ook bij de vele aanbieders die ik tijdens de beurs spreek kom ik bijzondere mensen en projecten tegen. Ik ben onder de indruk van de passie en bevlogenheid waarmee men zich inzet om natuur en tradities te behouden. Zij kiezen bewust voor kleinschalig toerisme om een inkomen voor de mensen uit hun dorp te genereren. Zonder dat dit impact heeft op de natuur en hun traditionele manier van leven.
Tijdens de beurs kom ik bijvoorbeeld in contact met een echtpaar waarvan de familie al ruim een eeuw een enorm stuk land bezit. Je kunt hier comfortabel overnachten op 1 van de 3 boerderijen die er staan en overdag prachtige safari’s maken op zoek naar unieke zoogdieren, apen, vogels en reptielen. Maar je kunt er bijvoorbeeld ook paardrijden, vissen, kajakken of cowboys aan het werk zien. Door de komst van toeristen is er werk voor de mensen uit het dorp. Hier ervaart men dat ook natuurbehoud een bron van inkomsten is. En dat dit kansen biedt aan iedereen in de lokale gemeenschap voor een inkomen, maar ook voor hun ontwikkeling.
Project Titi
Tijdens mijn rondreis bezocht ik een aantal unieke dorpen en bijzondere projecten. Ik ben bijvoorbeeld onder de indruk van de lokale ngo ‘Proyecto Titi’. Hier wordt onderzoek gedaan naar de bijzondere zijdeaapjes, waarbij het doel is hun leefgebied te verruimen. Door een groep biologen wordt samen met mensen uit de lokale gemeenschap keihard gewerkt om het oorspronkelijke (ernstig bedreigde) tropische woud te herstellen. Dit doen ze samen met de lokale boeren. De grond van boeren die hun bedrijf willen verkopen wordt bijvoorbeeld door hen aangekocht en beplant met traditionele bomen met als uiteindelijk doel een groter aaneengesloten stuk bos te creëren.
Het klimaat zorgt ervoor dat deze inheems bomen razendsnel kunnen groeien. De stekjes van de nieuwe aanplant worden vervolgens gebruikt om te schenken aan boeren uit het gebied, maar ook om nieuwe delen land die in het bezit van het project komen te beplanten.
Altijd en overal muziek en dans
Colombia als land is vooral interessant om de variatie. Het gaat dus niet alleen om de dieren en natuur, maar ook de mensen en de vele bevolkingsgroepen zijn uniek. Het grootste deel van de mensen zijn van gemengd Spaans en inheems of Afrikaans bloed, maar ook de inheemse bevolking en de afstammelingen van Afrikaans slaven hebben nog hun eigen dorpen. Al deze groepen hebben gemeen dat muziek een belangrijke rol speelt in hun leven, maar de gebruikte instrumenten en ritmes wisselen. Een bezoek aan verschillende van deze authentieke dorpen waarbij je kennis kunt maken met de lokale bevolking is daarom een ‘must’ om het land beter te leren kennen.
Ik bezocht bijvoorbeeld het dorp San Jacinto. Op het eerste gezicht is dit een ‘gewoon’ koloniaal Latijns-Amerikaans dorp. In een mooi pand aan het dorpsplein is nog niet zo lang terug een museum geopend. Dit museum moest het verhaal van het dorp vertellen. Alle inwoners mochten hier zelf aan meewerken en aangeven wat zij belangrijk vonden. Dus naast de bijzondere scherven van potten uit 4000 voor Christus die zijn gevonden zie je hier bijvoorbeeld ook foto’s van inwoners tijdens hun dagelijkse bezigheden. Er wordt uitgelegd dat de mannen in de tijd van de burgeroorlog niet naar buiten konden om het land te bewerken. Dat ze in huis moesten blijven en leerden weven om zichzelf nuttig te kunnen maken.
In dit kleine museum is een speciale kamer ingericht voor muziek. Het laat zien welke instrumenten belangrijk zijn in de lokale cultuur. Er is natuurlijk ook veel aandacht voor het belangrijkste ‘exportproduct’ van het dorp: de Cumbia band Los Gaiteros de San Jacinto. Met hun traditionele muziek, waarmee ze al generaties lang prijzen winnen (o.a. Grammy’s), treden ze op in binnen- en buitenland. Wij mogen bovendien een kijkje nemen bij de huidige leider van de band. Hij speel voor ons op zijn gaita (een fluit gemaakt van een cactus) en laat zien hoe drums worden gemaakt. Daarna dansen we op het dorpsplein, samen met piepjonge en stokoude danskoppels, op live muziek van de leerlingen van onze gastheer. Met de inwoners van het dorp als ons enthousiaste publiek. Ik voelde me voor even een deelnemer aan Wie is de Mol en begreep direct het enthousiasme en de energie die zij voelen na een soortgelijke activiteit.
Of de muziek nu uit de speakers in een lokaal huis knalt of live wordt gespeeld op straat: muziek is in Colombia overal.
Is dit speciaal voor toeristen? Zo lijkt het soms misschien, maar muziek en dans is voor iedere Colombiaan heel belangrijk. Dat merk je op je op ieder moment van je reis door dit land. Of de muziek nu uit de speakers in een lokaal huis knalt (en buiten net zo luid klinkt als binnen) of live wordt gespeeld op straat: muziek is overal. En waar muziek is, wordt gedanst. Tijdens onze reis wordt dat ook heel zichtbaar. Niet alleen bij in het dorp San Jacinto, maar echt overal. En die cultuur delen ze graag. Ze vinden bovendien niets leuker dan dat jij -ook als lompe buitenlander- met ze meedoet.
We drummen en dansen dan ook samen met inwoners van het Afrikaans dorp San Basilio de Palenque en in Cartagena krijgen we een drumworkshop in de wijk La Boquilla. Deze drumschool verzorgt muziek- en danslessen aan lokale kinderen die anders grote kans hebben op straat terecht te komen. De muziek geeft ze een toekomst en ook zij hebben regelmatig optredens in binnen- en buitenland. Hoe bijzonder is het dan als ze hun talent aan ons willen laten zien? En de trots (en concentratie) die ze tonen als ze mogen optreden is mooi om te zien.
Het zijn dit soort projecten en activiteiten die een reis naar Colombia speciaal maakt. Het bezoeken hiervan geeft je een inkijkje in het leven van normale mensen en het laat hun passie voor hun land, cultuur en natuur zien. Tegelijkertijd draag je zo zelf je steentje bij omdat het geld dat jij uitgeeft om zo’n plek te bezoeken, er iets te eten of drinken en een souveniertje te kopen hier goed terecht komt. Een bijzondere ervaring voor jou als toerist, maar minstens zo waardevol voor de mensen die er wonen.
Ik ben ondertussen verliefd geworden op dit mooie land en haar gepassioneerde bewoners en ik kom zeker terug om nog veel meer van dit soort plekken in Colombia te mogen ontdekken.
Nieuwsgierig geworden?
Ik ben druk bezig met het uitwerken van alle tips en ideeën die ik heb gekregen en om unieke plekken te selecteren voor een reis met kinderen en tieners. Van de bekende hoogtepunten van het land tot de beste tips buiten de gebaande paden. Natuurlijk inclusief de leukste hotels en (eco-) lodges en bijzondere activiteiten. Binnenkort vind je dus meer tips en informatie over Colombia op dit blog en via mijn socials.
Wil jij zelf graag naar Colombia met je gezin? Neem dan alvast contact met me op om te kijken hoe ik je zou kunnen helpen om een er een onvergetelijke reis van te maken.
